مسئولیت اجتماعی، میراث ناملموس کهن ایرانیان است/ بهرهگیری از دانش و مهارت بومی در مواجهه با سوانح طبیعی
تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۴۸۱۹۲
نشست تخصصی میراثفرهنگی ناملموس (ICH) و مسئولیت اجتماعی (CSR) در مواجهه با حوادث و سوانح برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی، نشست تخصصی میراثفرهنگی ناملموس (ICH) و مسئولیت اجتماعی (CSR) در مواجهه با حوادث و سوانح با حضور آتوسا مومنی رئیس مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی، تحت نظارت یونسکو (مرکز میراث ناملموس تهران) صبح امروز یکشنبه ۲۲ مردادماه ۱۴۰۲ در پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شبکهسازی میان تشکلهای مردمنهاد، گروهها و داوطلبین در مواجهه با بحرانها، آگاهیافزایی و ظرفیتسازی برای پاسداری از میراثفرهنگی در سوانح طبیعی، نقش دستگاههای اجرایی، جوامع محلی و مسئولیت اجتماعی آنها در پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس در سوانح و بحرانها سه محور اصلی این نشست بود.
مومنی با بیان اینکه جهان در مواجه با تغییرات اقلیمی و سوانح ناشی از آن قرار گرفته است، بر اهمیت استفاده از مسئولیت اجتماعی بهعنوان تجلی میراثفرهنگی ناملموس که از دیرباز جزو فرهنگ ایرانیان بوده، تاکید کرد.
او همچنین به تاثیر قدرت نرم فرهنگ در بازآفرینی، تابآوری و انعطافپذیری اشاره کرد و بهرهگیری از دانش و مهارت بومی در اختیار جوامع محلی و ارتباط مردم با حاکمیت را در مواجهه با سوانح الزامی دانست.
رئیس مرکز میراث ناملموس تهران در ادامه پیام علی دارابی قائممقام وزیر، معاون میراثفرهنگی و رئیس شورای حکام مرکز مطالعات منطقهای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی را قرائت کرد.
امیرحسین گرکانی رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی با خیرمقدم به حاضران ابراز امیدواری کرد که برگزاری این نشست منجر به مدیریت کارآمدتر کشور در مواجهه با بحرانها و سوانح طبیعی شود .
او به قرابت مسئولیت اجتماعی و میراثفرهنگی ناملموس و اهمیت پاسخگویی به نسل آینده در پاسداری از میراثی که از گذشته به ما رسیده است، اشاره و ابراز امیدواری کرد این نشستها تداوم داشته باشد.
گرکانی، مسئولیت اجتماعی را میراثناملموس ایرانیان عنوان کرد و ادامه داد: ما در گذشته مسئولیت اجتماعی را به طرق مختلف در فرهنگ سرزمینمان داشتهایم که در حال حاضر کمرنگ شده است و کنار هم قرار دادن مسئولیت اجتماعی و میراثفرهنگی ناملموس نشانگر هوشمندی برگزارکنندگان است.
تابآوری مهمترین اصل زندگی در سرزمین بیقرار
سید محمد بهشتی نیز که در این نشست با موضوع «چالشهای سیاستی در انجام تحقیق در حوزه مدیریت خطر حوادث و سوانح طبیعی» سخنرانی کرد، بیان کرد: ایران سرزمینی بیقرار است که در آن سیل و زلزله از گذشته به کرات در آن اتفاق افتاده است.
رئیس پیشین پژوهشگاه میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، تابآوری را مهمترین اصل زندگی در سرزمین بیقرار دانست که ما آن را به صفر رساندهایم و ادامه داد: در گذشته مردم محلی در مواجهه با سوانح طبیعی اقدام به بازسازی و ساخت میکردند و منتظر دولت نمیمانند.
او با بیان اینکه تمدن و فرهنگ ما در این بی قراری پدید آمده است، ادامه داد: ما باید به یاد بیاوریم و از تجربیات غنی گذشتهمان استفاده کنیم. ما در مواجهه با تغییرات اقلیم موفقترین سرزمینی خواهیم بود، زیرا کیفیت مواجهه با بیقراری در جان و خمیره ما است.
بهشتی در ارتباط با نسبت میراثفرهنگی و سوانح، بیان کرد: نباید بهعنوان امری سپری شده به فرهنگ نگاه کنیم، زیرا هر موضوعی سپری میشود به غیر از فرهنگ. متغیرها تغییر میکنند اما اصول ثابتی وجود دارد. سوانح و بیقراریها جزو اصول ثابت این سرزمین هستند، ما باید رجوع کنیم به شیوههای مواجهه ثابتی که در این سرزمین و فرهنگ وجود داشته است.
شیدا مهنام مدیرعامل موسسه مسئولیت اجتماعی سلامت ایران از مهندس ضرغامی بهعنوان تنها وزیری اسم برد که در موضوع مسئولیت اجتماعی و حمایت مرکز میراثفرهنگی ناملموس یونسکو در ایران بیعت واقعی کرده است.
او با اشاره به اینکه امروز دولتهایی پیشروتر هستند که میدان را برای بخش خصوصی، سمنها و مردم باز میکنند ادامه داد: تعریف قدرت ملی آنجایی است که دولت کوچکتر شده، تنها نقش سیاستگذاری، ایجاد نظم و مانیتورینگ دارد و مردم بیشتر در صحنه حضور دارند و وظایف بر عهده سمنها است.
مهنام ابراز امیدواری کرد که شبکهسازی ایجاد شده بین نهادهای دولتی و سمنها اتفاق مبارکی را رقم بزند.
همچنین سه پنل تخصصی سیاستگذاری در حوزه میراثفرهنگی ناملموس و بهرهگیری از مسئولیت اجتماعی و مدیریت سوانح، تجربیات میدانی زیسته در مواجه با بحرانها، سمنها و مسئولیت اجتماعی برای پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس در بحرانها برگزار شد.
«پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس در بحرانها» آتوسا مومنی، «ظرفیتسازی برای مسئولیت اجتماعی در مواجه با حوادث و سوانح در کشورهای در حال توسعه» سید امیرحسین گرکانی، «تابآوری بر اتکا تجربه زیست در سرزمین ایران» سید محمد بهشتی، «چالشهای سیاستی در انجام تحقیق در حوزه مدیریت خطر حوادث و سوانح طبیعی» حمیدرضا خانکه و «بازتعریف رابطه میراثفرهنگی و سوانح طبیعی» فاطمه داوری موضوعات اولین پنل این نشست بود.
«جایگاه حکمرانی محلی و نظامات اجتماعی در پیشگیری و مدیریت بحران بر بنیان تجربیات تاریخی» اسکندر مختاری، «آب و میراثفرهنگی ناملموس» بهرام نادی، «میراثفرهنگی ناملموس و مسئولیت اجتماعی در مواجهه با سوانح طبیعی» گارا مانچا چاریتادیپورا، «پس از سیل چگونه دیدگاه مبتنی بر میراثفرهنگی ناملموس در مدیریت بلایا ایفای نقش میکند؟» راهول گوسوامی نیز مباحث پنل دوم بود.
همچنین در سومین پنلهای موضوعهای «نقش نهادهای غیردولتی و سمنها در مدیریت سوانح طبیعی با رویکرد ترویج میراثفرهنگی ناملموس» شیدا مهنام، «نقش تشکلها در اجرای کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو در زمینه میراثفرهنگی ناملموس: ایجاد تابآوری در شرایط قبل و بعد از بحران» ژانت بلیک، «فاجعه سد و جونت ایتالیا، مطالعه موردی مدیریت بلایای طبیعی» مایکلا میسون و جوئله زامپارو، «باغستان؛ باغی برای زندگی» سمیه مراقی، «نقش انیمیشن در آموزش استفاده از میراثفرهنگی ناملموس و مسئولیت اجتماعی در مواجهه با سوانح و بحرانها» نگار امینی مطرح شد.
منبع: شبستان
کلیدواژه: پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس میراث فرهنگی ناملموس مواجهه با سوانح مسئولیت اجتماعی مسئولیت اجتماعی میراث ناملموس سوانح طبیعی حوادث و سوانح تاب آوری بحران ها بی قرار سمن ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۴۸۱۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرش، سفیر فرهنگی ایرانیان در دنیا/ هنرمندانی که رج به رج عشق میبافند
فرش ایرانی، یه عنوان یک سفیر فرهنگی در دنیاست و در بسیاری از نقاط جهان، وقتی از فرش ایرانی صحبت میشود، در ادامه نام فرش اصفهان است که همچون ستاره میدرخشد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، گره به گره فرش ایرانی با طرح و نقشهای اصیل، ارزشمند است زیرا زنان و دختران ایرانی، با ذوق و ظرافت هنری خود آن را بافتهاند؛ درواقع پشت هر گره از آن، دنیایی از امیدواری و ناامیدی، غم و شادی و به طور کلی، داستان یک زندگی است که با زبان هنر عجین شده است.
وقتی ساعتها و روزها پشت چارچوب قالی مینشینی و بعد کامل شدنش را میبینی، درست مثل یک نقاشی با رنگهای زیبا و طرح بی نظیر، تمام خستگی از تنت در میآورد و وقتی متوجه ذوق جهانیان برای داشتن این اثر میشوی، بیش از پیش انگیزه میگیری تا دوباره ساعتها و روزهایت را بگذاری و فرشی ببافی که جایش زیر پا یا روی دیوار است اما در اصل، روی چشمان هنردوستان، جا دارد.
بر همین اساس فتحعلی قشقاییفر عضو هیئت علمی دانشگاه فرش کاشان با تاکید بر اینکه فرش، در هنرهای سنتی ما بهعنوان سفیر فرهنگی در دنیا مطرح بوده و بهعنوان یکی از نمادهای با ارزش ایران، همیشه زیباییها و ارزشمندی فرهنگمان را به دنیا معرفی کرده است، اظهار میکند: این اثر، یک روزه به وجود نیامده بلکه در طول تاریخ به آن افزوده و به این اثر ماندگار در دنیا تبدیل شدهاست؛ دوره طلایی فرش ایران، در دوران صفویه، مخصوصاً دوره شاه عباس اول با پایتختی اصفهان رقم میخورد و این دوره، حاصل دورههای قبل خود مانند سلجوقی و قبل آن است که در دوره صفوی بیشترین ابداعات و نوآوریها در فرش ایران شکل میگیرد.
وی میافزاید: اصفهان با وجود ظرفیتهای هنری که داشته، خیلی خوب با تعالی هنر و صنعت، همسو شده و تبدیل به بخشی از شاخصهای مطرح دوره خود میشود، به گونهای که حاکمان بهعنوان هدیهای فاخر، آن را به ممالک دیگر هدیه و شکوه ساختگی خود را معرفی میکردند؛ امروز هم با همه محصولات متنوع هنری و غیرهنری، فرش ایرانی و فرش اصفهان بهعنوان یک هدیه ارزشمند مطرح میشود؛ فرش اصفهان در یک دوره کوتاه، ضعیف میشود اما از اواسط دوره قاجار با وجود هنرمندان مطرح در حوزه تولید فرش دستباف و نقاشان ماهر، دوباره این هنر احیا میشود و در بالاترین سطح خود در دنیا دیده میشود.
فرش اصفهان، تجلی از دوران گذشتهعضو هیئت علمی دانشگاه فرش کاشان بیان میکند: در هنر ایرانی، مکتب اصفهان یکی از مطرحترین مکاتب هنری مخصوصاً در حوزه نقاشی است و ویژگی فرش اصفهان این است که توانسته از آن مکتب، خارج نشود و تمام تلاشش به همافزایی سنت گذشته و خلاقیت و نوآوری در دوران معاصر است؛ در واقع فرش اصفهان، تجلی دوران گذشته با نگاهی کاملاً خلاقانه و هنرمندانه است.
قشقاییفر با بیان اینکه در حوزه زیباییشناسی فرش اصفهان، کاملاً میتوان یک نماد ایرانی به آن اطلاق کرد، میگوید: در زمینه مواد اولیه تولید، فرش اصفهان، فاخرترین مواد مورد مصرف از ابریشم تا پشم بسیار ظریفی که آن را کرک میشناسند دارد و با استفاده از رنگرزی طبیعی، ترکیب فوقالعادهای را به وجود میآورد؛ وقتی فرش اصفهان را در خانهها پهن میکنند، حس و حال طبیعت و نگاه فاخر به طرح و نقش دوره گذشته و امروز در آن دیده میشود؛ در واقع میتوان گفت هنرمند اصفهانی تلاش کرده تا بهشت را به منازل کسانی که فرش دوست دارند هدیه کند.
وی با اشاره به اینکه فرش دستباف، دو بعد هنر و صنعت را با هم دارد، خاطر نشان میکند: در واقع هنرمند هم بعد مصرفی بودن و نیاز روزمره و هم زیباییهایی که یک اثر هنری میتواند داشته باشد را به علاقهمند خود میدهد به نوعی میتوان گفت که فرش دستباف، هدیهای برای افرادی است که دوست دارند شادتر و با انرژیتر زندگی کنند زیرا فرش دستباف، خانواده را دعوت به شادی میکند و کسی که امید به زندگی بیشتر دارد به سمت آن میرود.
عضو هیئت علمی دانشگاه فرش کاشان خاطرنشان میکند: اصفهان یکی از مراکز مهم فرشبافی دنیاست که سبکهای متنوعی از جمله فرشهای عشایری و روستایی دارد؛ جدای از سبک شهر اصفهان، شهرهایی مثل نجفآباد، کاشان، نائین، شهرضا که برای خود سبک متفاوتی در این حوزه دارند؛ با این حال ظریفترین فرش استان، در شهر اصفهان است که ترکیبی از چله ابریشم و نخ ابریشمی است که علاوه بر ظرافت برای علاقهمندان، میتواند به نوعی سرمایهگذاری از برندهایی که طی چند نسل توانستهاند از نظر کیفیت خود را ثابت کنند، تبدیل شود.
قشقاییفر با بیان اینکه افراد زیادی در اصفهان با تلاش خود فرش را در سطح جهانی حفظ کردند، اظهار میکند: یکی از مهمترین نمادهای این شهر در حوزه هنر، فرش دستباف اصفهان است که در اکثر مناطق جهان، سبکهای متفاوت فرش اصفهان را به خوبی میشناسد و تلاش میکنند نمونهای از آن را داشته باشد.
وی ادامه میدهد: حتی اگر فرش دستباف، زیر پا قرار گیرد مانند یک تابلوی نقاشی است و ذات آن از ابتدا طوری طراحی شده که مثل هنر موزائیک، روی زمین کار شود؛ یک ویژگیاش این است که یک تابلوی پویا است که اعضای خانواده، هر روز داستان جدیدی را در آن رقم میزنند؛ آنچه گفتیم به لحاظ نمادین بود اما از لحاظ کارکردی، محصولی است که چه روی زمین و چه روی دیوار، قابلیت استفاده دارد و از گذشته هم همینطور بوده است؛ امروزه با توجه به تغییر زندگیها، شاید جنبه تزئینی فرش، بیشتر شده باشد؛ در هر حال چقدر خوب است که قطعه کوچکی از فرش اصفهان را بهعنوان نماد فرهنگی در خانه داشته باشیم.
قالیبافی اصفهان، جلوهای از کاشیکاری قدیم استفاطمه شیرسپهر، استاد دانشگاه در رشته فرش نیز در این باره اظهار میکند: بعد از دوران صفویه، حدود ۲۰۰ سال رکود فرش رخ داد تا در دوره ظلالسلطان و به شکل عجیبی، احیای مجدد مکتب فرش دستباف اصفهان را داشتیم چرا که وی، اخبار دارالخلافه پایتخت را دنبال میکرد و با توجه به اینکه حمایت در دربار ناصرالدین شاه از هنر شروع شده بود، او نیز چنین کرد.
وی میافزاید: بسیاری از شگردها و فنون و تکنیکهای دوره صفوی، فراموش شده بود و این مکتب فرش با آزمون و خطا کار خود را شروع کرد که گاهی به موفقیت و شکست منجر میشد تا اینکه در دوره پهلوی اول، مکتب فرش اصفهان، اسلوب خود را طوری که امروز، مکتب فرش اصفهان خوانده میشود، پیدا کرد و ادامه هنر صفوی شد؛ البته نه ادامه فرش آن بلکه ادامه کاشیکاری آن دوره شد زیرا برای بافت فرش با سبک صفوی، دیگر فرشهای دستباف آن زمان در دسترس نبود و تقریباً همه آنها دوره قاجار از ایران، خارج و به موزههای بزرگ خارج از کشور منتقل شده بود؛ بهطور کلی میتوان گفت مکتب نوین فرش اصفهان، ادامه کاشیکاری صفوی است که خیلی از فرش صفوی دور نیست.
فرق میان فرش دستباف و ماشینی، فاصلهای میان نقاشی تا پوستر استاستاد دانشگاه رشته فرش ادامه میدهد: همیشه، روح هنری که متأثر از زمانه است در هنر جاری است؛ رمز و راز آنکه از دل فرهنگ ایرانی و این منطقه بهعنوان مرکز ایران وجود دارد، همیشه در دل آثار بزرگ هنری جای دارد و این، روح است که فرش دستباف را از ماشینی تمایز میدهد.
شیرسپهر با بیان اینکه در این رشته هر هفته و هر روز با مسائلی که گاه ضربه زننده و منفی است روبهرو هستیم، خاطر نشان میکند: هرچند گاهی هم اتفاقات خوب میافتد، مثل حراجیهای بزرگ دنیا که گاهی فرش اصفهان از دوره صفوی، رکوردشکنی قیمت کرده و همه را خوشحال میکند اما مشکلاتی هم وجود دارد که با تحریم و مشکلات اولیه وجود دارد؛ سالی نیست که شاهد تعطیلی کارگاههای فرش دستباف نباشیم که دلایل به هم پیوسته مانند تغییر فرهنگ زندگی در کل دنیا دارد؛ مردم، دیگر فرش دستباف داشتن را جزو نیازهای خود دیگر نمیدانند، همچنین مشکلات تحریم، جابهجایی ارز، داد و ستد در مسائل تجارت بینالملل و مشکلاتی که بدنه سنتی بازار در خود دارد مثلاً مطلع نبودن از تجارت جدید و بینالملل، از جمله مشکلات این حوزه است، البته در بین جوانان، انرژیها و استعدادهای زیادی وجود دارد که در حال کار هستند، با این حال، بدنه اصلی آن، قشر میان سال به بالا و سنتی هستند.
وی ادامه میدهد: حتی در نمایشگاههایی بینالملل در خارج از کشور هم کسانی که فرش ایرانی را به خوبی میشناسند، از قشر قدیمیاند که با فرهنگ قبلی زندگی میکنند و ای کاش میدانستیم که چقدر فرش دستباف با ماشینی فرق دارد؛ در واقع مثل تفاوت پوستر از اصل یک نقاشی است، هرچند کاربرد یکسانی دارند
استاد دانشگاه رشته فرش با بیان اینکه مهمترین کاری که مردم میتوان انجام دهند، آشنا کردن فرزندانشان با شکوه فرش ایرانی است، میگوید: شاید میتوان گفت که دومین پرچم ملی ما، فرش دستباف است؛ به طور کلی باید علاوه بر آموزش به فرزندانمان، با آنها درباره تفاوت آثار دستی و ماشینی صحبت کنیم، بعضی خانوادهها، توان مالی خرید فرش دستباف را دارند اما به استفاده آثار هنری اصل، آنچه مادران و خواهران ما طی ساعات طولانی و با عشق میبافند، توجهی ندارند؛ امیدوارم شاهد بازگشت شکوه فرش دستباف ایرانی که در بدنه جامعه ایرانی رخنه کرده باشیم، ایرانیان ملتی صبور و قالیباف هستند و نمیتوان تعبیر بهتری از آنها داشت.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، شکوه فرش دستباف ایرانی، قرنهاست که پیش چشم جهانیان است و حیف است که چنین سرمایهای که جزئی از هویت ماست، در خانهها وجود نداشته باشد؛ امید که با تدابیر اندیشیده شده، این هنر بی مثال، دوباره به خانه تکتک ما بازگردد.
کد خبر 748968